“Κλείδωσαν” τα λεφτά, αναμένεται η ένταξη στο ΕΣΠΑ του έργου κατασκευής του εκθεσιακού χώρου στη Μικρή Δοξιπάρα

Σε δύο περίπου χρόνια, εάν όλα κυλήσουν καλά, το πολυσυζητημένο σχέδιο ανάδειξης του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας - Ζώνης στο νομό Έβρου αναμένεται να πάρει σάρκα και οστά. Αυτή τουλάχιστον είναι η εκτίμηση και ελπίδα του επικεφαλής του έργου, επίτιμου εφόρου αρχαιοτήτων Διαμαντή Τριαντάφυλλου.

Η πρόσφατη απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου να εγκρίνει ομόφωνα την προμελέτη για την προστασία και ανάδειξη των ευρημάτων άνοιξε σημαντικά τον δρόμο. Επιπλέον, τα 5 εκατ. ευρώ στα οποία ανέρχεται ο προϋπολογισμός του έργου, “κλείδωσαν” μέσω του ΕΣΠΑ και τώρα βρισκόμαστε στο σημείο αναμονής της επίσημης ένταξής του στο επιχειρησιακό πρόγραμμα, προκειμένου να μπορέσει εν συνεχεία να γίνει διαγωνισμός για να αναλάβει εταιρεία την κατασκευή του εκθεσιακού χώρου...»

“Πιστεύω ότι το φθινόπωρο θα έχει γίνει η ένταξή μας στο ΕΣΠΑ. Καθυστερήσαμε πάρα πολύ, είναι η αλήθεια. Προσπαθήσαμε με ωρομίσθιους μηχανικούς κτλ, για λόγους οικονομίας, να κάνουμε τις προμελέτες και, καθώς δεν είχαμε την οικονομική άνεση, πήγαμε πίσω” ανέφερε στη “Μ” ο κ. Τριαντάφυλλος.

Δουλειά χρόνων

Ο αρχαιολόγος είναι αφοσιωμένος εδώ και χρόνια σε αυτό το έργο. Η έρευνα από την ΙΘ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Θράκης ξεκίνησε το 2002 και κατά την ανασκαφή του τύμβου αποκαλύφθηκαν τέσσερις ταφές - καύσεις του 2ου αιώνα μ.Χ., πέντε άμαξες και δύο ταφές αλόγων. Εντοπίστηκαν επιτάφιοι βωμοί, στάχτη και οστά από θυσίες ζώων, χάλκινα και πήλινα αγγεία, κοσμήματα από κεχριμπάρι, χάλκινα νομίσματα, χάλκινη κασετίνα με μικροεργαλεία για τον καλλωπισμό και γυάλινα μυροδοχεία.

Οι τετράτροχες άμαξες αποτελούν το πιο εντυπωσιακό εύρημα της ανασκαφής. Έχουν εναποτεθεί μαζί με τα υποζύγιά τους σε ρηχούς λάκκους και διατηρούν πολλά από τα αρχικά στοιχεία κατασκευής τους.

Με την ένταξη στο ΕΣΠΑ, στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα κέλυφος μέσα στον τύμβο, όπου οι επισκέπτες θα μπορούν να βλέπουν και την εικόνα της ανασκαφής, έστω και με τα αντίγραφα στο έδαφος, και τα πρωτότυπα στον δίπλα χώρο. Συγκεκριμένα σχεδιάζεται στις θέσεις των πρωτότυπων ευρημάτων να τοποθετηθούν αντίγραφα σε φυσικό μέγεθος. Πάνω στα πιστά αντίγραφα των αμαξών προβλέπεται να τοποθετηθούν όλα τα πρωτότυπα μεταλλικά τους εξαρτήματα.

Επιπλέον, θα υπάρχουν σε αναπαράσταση οι καύσεις των νεκρών, οι ταφές των αλόγων, ενώ σε κλειστές προθήκες θα μπούνε και τα κινητά ευρήματα των τάφων. Η έκθεση θα πλαισιώνεται με πλούσιο εποπτικό υλικό, το οποίο θα βοηθά τον επισκέπτη να “μεταφερθεί” στην εποχή κατασκευής του τύμβου και να γνωρίσει την καθημερινή ζωή των κατοίκων της περιοχής, ειδικότερα δε τις δοξασίες και τα έθιμα που είχαν για τον θάνατο.

Επειδή την περιοχή του τύμβου διατρέχει ρήγμα, το οποίο έχει ενεργοποιηθεί δύο φορές, έχει συσταθεί επιτροπή από καθηγητές του Μετσόβιου Πολυτεχνείου για την εδαφολογική ανάλυση, η οποία είναι απαραίτητη για τις τελικές μελέτες.

Προς αναζήτηση προσωπικού

Το έργο είναι αναμφίβολα σημαντικό τόσο λόγω της σπουδαιότητας των ευρημάτων όσο και του ενδιαφέροντος του κόσμου. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ακόμη και χωρίς το μουσείο-κέλυφος, γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο της ανασκαφής, που παραμένει επισκέψιμος, περνούν γύρω στα 2.000 άτομα μηνιαίως. “Μέχρι τον Ιούνιο είχαμε πολλά σχολεία, αρκετούς εκδρομείς με πούλμαν και τώρα έχουμε ιδιώτες αρκετούς που επισκέπτονται τον χώρο. Συνεχώς υπάρχει κίνηση, αλλά το καλοκαίρι μειώνεται κάπως, γιατί προτιμούν τις θάλασσες” λέει χαριτολογώντας ο κ. Τριαντάφυλλος.

Την ίδια ώρα καταβάλλονται προσπάθειες να βρεθεί και το απαραίτητο προσωπικό, αφού η έλλειψη συντηρητών, εργατών κτλ. καθυστερεί τη δημιουργία αντιγράφων των ευρημάτων (έχουν γίνει αντίγραφα μόνο από τρεις άμαξες και υπολείπονται άλλες δύο και οι καύσεις). “Μέσω του προγράμματος Interreg κάναμε μια πρόταση μαζί με τους βουλγάρους συναδέρφους μας (σ.σ. στη Βουλγαρία υπάρχουν ανάλογα ευρήματα με αυτά της Δοξιπάρας) ώστε να γίνουν από εκεί αυτές οι εργασίες και περιμένουμε να γίνει αξιολόγηση της πρότασης. Πιστεύω ότι θα εγκριθεί και θα προσλάβουμε αρχαιολόγους, συντηρητές, εργάτες, ό,τι χρειάζεται” αναφέρει ο αρχαιολόγος.

Την ίδια ώρα αναζητούνται εργαζόμενοι μέσω προγράμματος απασχόλησης ανέργων. “Εάν σε όλα αυτά έχουμε θετική έκβαση, θα ξεκινήσουμε να κάνουμε εργασίες συντήρησης, να τελειώσουμε όλα τα αντίγραφα, ώστε να είμαστε έτοιμοι από πλευράς υλικού και όταν τελειώσει το κτίριο να τοποθετηθούν αμέσως τα εκθέματα”, συμπλήρωσε ο κ. Τριαντάφυλλος.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι και η έκθεση που έχει επιμεληθεί ο Διαμαντής Τριαντάφυλλος για το Σπήλαιο, που βρίσκεται στον δασικό χώρο του ομώνυμου χωριού. “Στο αναψυκτήριο του Σπηλαίου, μέσα σε ένα δασάκι πάνω από το χωριό, παρουσιάζουμε έκθεση με χάρτες, κείμενα, φωτογραφίες, εκμαγεία, μακέτες για όλες τις ανασκαφές που έχουν γίνει σε τύμβους στο Βόρειο Έβρο” ανέφερε.