Πέμπτη 21 Απριλίου 2011

ΤΟ ΘΡΑΚΙΚΟ ΓΕΝΟΣ ΤΩΝ ΕΥΜΟΛΠΙΔΩΝ

Το γένος των Ευμολπιδών από την Θράκη, ήταν από τα επιφανέστερα στην Ελευσίνα και συγκαταλεγόταν στις πιο ευγενείς οικογένειες των Αθηνών, ασκώντας μεγάλη επιρροή στα κοινά. Οι Ευμολπίδες είχαν επίσης κατοχυρώσει από την πολιτεία κληρονομικά δικαιώματα για τη διοίκηση και την επιμέλεια των Μυστηρίων, ενώ κατείχαν και δικαστική εξουσία, αποτελώντας δικαστικό σώμα, το οποίο έκρινε κυρίως δίκες θρησκευτικής φύσης όπως της ασέβειας προς τα Μυστήρια. Από τον οίκο των Ευμολπιδών προερχόταν ο ιεροφάντης, η υπέρτατη αρχή των Μυστηρίων, στον οποίο η αθηναϊκή πολιτεία παρείχε τιμές, ανάλογες με εκείνες των πολιτικών αρχόντων.

Ο Αρχιερέας Ιεροφάντης ήταν σεβάσμιος σε ηλικία και πάντα εκλεγόμενος από τα ιερά μέλη, ήταν κάτοχος παιδείας υψηλού επιπέδου και γνώστης σημαντικών ιερών μυστικών ο οποίος και κρατούσε τον τίτλο του ισόβια. Για λόγους κύρους είναι φυσικό ότι έπρεπε να είναι αρτιμελής, άμωμος ψυχικά, εγκρατής και αγνός καθόλο τον βίο του.Ο Ιεροφάντης ενέπνεε μεγάλο σεβασμό λόγω του μεγαλοπρεπούς αναστήματος και του αγέρωχου βαδίσματος ενώ η φωνή του έπρεπε να ήταν ηχηρή και επιβλητική. Φορούσε πολυτελή πορφυρή χλαμύδα διακοσμημένη με φυλακτά και ιερά σύμβολα. Μέρος της ιερής ενδυμασίας ήταν επίσης ο επενδύτης και τα περιβραχιόνια. Ο ίδιος είχε λευκή γενειάδα και τα μακριά μαλλιά που σκέπαζαν τους ώμους ενώ κατά τη διάρκεια των μυστηρίων δένονταν στο πίσω μέρος.
Από πολλούς λέγεται επίσης ότι φορούσε πολύτιμο και λαμπρό στέμμα.

Από κάποιες αρχαίες μαρτυρίες προκύπτει ότι ο ιεροφάντης ήταν υποχρεωμένος να είναι έγγαμος αλλά κατά τη διάρκεια των μυστηρίων έπρεπε να είναι εγκρατής και να απέχει από τα αφροδίσια καθώς και τις σαρκικές διεγέρσεις. Το κυριότερο των έργων του απ’ όπου προκύπτει και το όνομα του ήταν να δείχνει τα ιερά, είχε την επιμέλεια και ήταν κατά κάποιο τρόπον ο υπεύθυνος για την αθρόα προσέλευση των μυστών.

Έδινε συστατικές επιστολές στους σπονδοφόρους ενώ είχε τον κύριο λόγο για το αν κάποιος έπρεπε να εξαιρεθεί από τη μύηση. Ήταν αυτός που κήρυττε την έναρξη των μυστηρίων και συνόδευε πρωτοστατώντας τα ιερά από την Αθήνα, είχε την επιμέλεια των ναών, ασκούσε στενή εποπτεία για την αποφυγή αισχροκερδείας στις πανηγύρεις έξω από τα ιερά, ερμήνευε τους άγραφους νόμους και είχε δικαστική εξουσία. Στα θεατρικά δρώμενα των μυστηρίων παρίστανε τον Δια και τον ’δη. Ο θρόνος του στα θέατρα ήταν δίπλα στο θρόνο του ιερέα του Δήλιου Απόλλωνος.

Ο Ιεροφάντης είχε στις υπηρεσίες του δύο γυναίκες Ευμολπίδες τις Ιεροφάντιδες, ιέρειες προς τιμή της Δήμητρας αλλά και της Περσεφόνης οι οποίες ήταν υπεύθυνες για τη μεταφορά των ιερών αντικειμένων αλλά και την επίδειξη στους μύστες τη νύχτα των μεγάλων μυστηρίων.

Οι υπόλοιποι στη σειρά ιερείς κατάγονταν και αυτοί από αρχαίες ιερές οικογένειες φορούσαν και αυτοί λαμπρές στολές κατά την ιεροτελεστία στολισμένες με διάφορα ουράνια σύμβολα όπως του ήλιου της σελήνης και των πλανητών.

Ένα άλλο γένος ιερέων ήταν αυτό των Κηρύκων που απ’ αυτό εκλέγονταν οι Κήρυκες οι δαδούχοι και οι ιερείς επί του βωμού. Ο αρχικός τους προγονός κατά τη μυθολογία ήταν ο Κήρυκας υιός του θεού Ερμή και της Αγραύλης ή Έρσης ή Πανδρόσου η οποία ήταν κόρη του βασιλιά των Αθηνών Κέκροπα.

Ο Δαδούχος δεύτερος στη τάξη των ιερέων μετά τον Ιεροφάντη ήταν αυτός που ρύθμιζε το φωτισμό και το σκοτισμό στο τελεστήριο. Ως φροντιστής μετείχε στους καθαρμούς και τις θυσίες, έδινε ευχές και συνοδευόταν από τη βοηθό του ιέρεια ενώ έφερε εναλλάξ το όνομα Καλλίας και Ιππόνικος. Ο Κήρυκας συνόδευε τον Ιεροφάντη και είχε δικό του θρόνο στο θέατρο του Διονύσου.

Ο Ιεροκήρυκας εμφανίζεται σαν ιερατικός τίτλος στα κλασικά και Ρωμαϊκά χρόνια. Βασικό προσόν του ιεροκήρυκα ήταν η οξύτητα και ο στόμφος της φωνής που είχε θεατρική χροιά και εξέπεμπε σιγουριά και εμπιστοσύνη. Αυτός έδινε το παράγγελμα της έναρξης της πορείας, του αγυρμού, και κήρυττε την ιερά σιγή. Επίσης ως θεματοφύλακας των μυστηρίων, φύλαγε το αρχείο των μυστών και των συμβάντων στην Ελευσίνα το οποίο ονομαζόταν Κηρύκειο.

Ο επί βωμού ιερέας επόμενος στη τάξη ήταν ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τις θυσίες στο περίβολο του ναού και το αξίωμα του ήταν ισόβιο.
Ο δαδούχος ο Ιεροκήρυκας καθώς και ο επί βωμού Ιερέας είχαν επίσης στη διάθεση τους βοηθούς οι οποίοι ονομάζονταν διάκονοι και νεοκόροι.

Άλλα ιερατικά αξιώματα είχαν οι:

Η Ιέρεια της Δήμητρας η οποία ανήκε στο γένος των Φιλλειδών, ζούσε στην Ελευσίνα στην ιερή οικία είχε ισόβιο αξίωμα ενώ στα θεατρικά δρώμενα παρίστανε τη Δήμητρα και τη Περσεφόνη.

Οι Σπονδοφόροι ήταν οι υπεύθυνοι για τις σπονδές και προέρχονταν και από τα δύο γένη των Ευμολπιδών και των Κηρύκων.

Ο Ιερέας Παναγής και οι Ιέρειες Πανάγιες που λόγο της αγνότητας τους είχαν το προνόμιο να αγγίζουν τα ιερά αντικείμενα.

Ο Φαινδυτής υπεύθυνος για το καθαρισμό και το γυάλισμα των αγαλμάτων.

Μικρότεροι στην ιεραρχία ήταν:


Ο Ιακχαγωγός είχε ισόβιο τίτλο και ήταν υπεύθυνος για τη μεταφορά του ιερούξόανουτουΊακχου.

Ο Ιερέας Θεού και Θεάς Ευβουλέως,

O Υδρανός,

Ο Λικνοφόρος,

Ο Ιεραύλης

Ο παις Εφεστίας,

Αυτός ο τελευταίος νεαρός ήταν υπεύθυνος για το άσβεστο πυρ που έκαιγε στην εστία της πόλης και δίνονταν στις αποικίες ώστε αυτές να διατηρήσουν ζωντανό το δεσμό τους με τη μητρόπολη της Ελευσίνας. Η μύηση αυτού του παιδιού γίνονταν στην εστία της πόλης και σε ανάμνηση της θεραπείας του Δημοφώντα υιού της Μετάνειρας και του Κελεού. Ο τίτλος αυτός ήταν περισσότερο τιμητικός και όχι ιερατικός και δινόταν ακόμη και σε κορίτσια τα οποία μυούσαν για αυτό το σκοπό.

1 σχόλιο: