Η απομυθοποίηση των δημοσκοπήσεων και η πολιτική απαξίωση

Σε κάθε εκλογική αναμέτρηση ένας από τους κύριους παίκτες είναι οι εταιρείες δημοσκοπήσεων. Τι ρόλο παίζουνε και πως επηρεάζουν;

Δημιουργούν κλίμα, επηρεάζουν στρατηγικές και εξελίξεις, ανεβάζουν ή κατεβάζουν τις μετοχές τους ανάλογα με την επιβεβαίωση των προβλέψεών τους από το εκλογικό αποτέλεσμα.

Κάποιοι από τους δημοσκόπους, είναι κοινό μυστικό ότι παίζουν παιχνίδια και έχουν μάλιστα εκτεθεί κάποιες φορές. Στη σημερινή πραγματικότητα, ο κίνδυνος για τις δημοσκοπήσεις και τους δημοσκόπους είναι τεράστιος.
Ουσιαστικά το πολιτικό σκηνικό αποτελεί μία κινούμενη άμμο. Τα ευρήματα μιας δημοσκόπησης είναι πολύ δύσκολο να συγκριθούν με αυτά της προηγούμενης, είναι σαν να δημιουργείται κάθε φορά ένα νέο πολιτικό σκηνικό.
Η συσπείρωση της Ν.Δ είναι χαμηλή ενώ η αντίστοιχη του ΠΑΣΟΚ έχει καταρρεύσει. Η Δημοκρατική Αριστερά, χαρακτηρίζεται και δικαίως ως δημοσκοπική ''φούσκα'' αφού φαίνεται να επιλέγεται και από ένα μικρό ποσοστό ψηφοφόρων της Ν.Δ. Υπάρχει μία τρομερή και πρωτόγνωρη κινητικότητα σε ολόκληρο το εκλογικό σώμα που εγκαταλείπει με μεγάλη ευκολία σταθερές και παραδοσιακές εκλογικές συμπεριφορές.
Αυτό που έχει καταγραφεί σε όλες τις δημοσκοπήσεις όμως και δεν αμφισβητείται είναι η οργή του κόσμου. Η οργή αυτή δεν αποτυπώνεται στην πρόθεση ψήφου όσο στην άρνηση των πολιτών να συμμετέχουν και να απαντούν στα ερωτήματα των δημοσκοπήσεων. Άλλοι αρνούνται κοφτά ή ευγενικά, άλλοι κλείνουν το τηλέφωνο.
Μέχρι να ολοκληρωθεί ένα δείγμα, χρειάζεται κόπος και περισσότερος χρόνος από τον συνηθισμένο. Και φυσικά για πρώτη φορά, τίθενται ισχυρές αμφιβολίες και ερωτηματικά για την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος αλλά και την αξιοπιστία των ευρημάτων των δημοσκοπήσεων.
Ο κ. Η. Νικολακόπουλος, ο ''γκουρού'' των δημοσκοπήσεων και των εκλογικών αναμετρήσεων, τα έχει επισημάνει όλα αυτά δημόσια. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν τον έχουμε δει έως σήμερα να παρουσιάζει ή να σχολιάζει δημοσκόπηση σε ΜΜΕ. Ο ίδιος εξέφρασε και τον προβληματισμό του για το μέτρο της απαγόρευσης δημοσιοποίησης δημοσκοπήσεων τις τελευταίες 15 ημέρες πριν από τις εκλογές.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, το εκλογικό σώμα θα είναι έρμαιο διαρροών και φημών που θα είναι αδύνατον να επιβεβαιωθούν και εξ ίσου αδύνατο να αναλάβει κάποιος την ευθύνη για αυτές.
Υπάρχει μία ακόμα επισήμανση που παραπέμπει στην εκλογική αναμέτρηση των Δημοτικών και Περιφερειακών εκλογών τον Νοέμβριο του 2010. Ήταν οι πρώτες εκλογές που έγιναν με τη χώρα σε καθεστώς μνημονίου έστω και αν η κρίση δεν είχε προσλάβει ακόμα τις σημερινές εκρηκτικές διαστάσεις.

Και τότε οι δημοσκοπήσεις κατέγραφαν την αποδυνάμωση των υποψηφίων μεγάλων κομμάτων και την ενίσχυση ανεξάρτητων υποψηφίων.
Το παράδειγμα της Περιφέρειας Αττικής είναι χαρακτηριστικό, αφού σε όλες τις έρευνες ο κ. Δημαράς ήταν μετά βεβαιότητος στο β' γύρο, ενώ κάποιες τον έδειχναν να έχει προβάδισμα και στον α΄ γύρο.

Το τελικό αποτέλεσμα όμως διέψευσε τις δημοσκοπήσεις και ο κ. Δημαράς έμεινε καθαρά τρίτος και με διαφορά.

Τι συνέβη? Απλά, όσοι επέλεγαν τον κ. Δημαρά στις δημοσκοπήσεις, το επέλεγαν για να διαμαρτυρηθούν για την πολιτική του μνημονίου, μόνο που ένα πολύ μεγάλο μέρος από αυτούς εξέφρασε τη διαμαρτυρία του με την αποχή και όχι πηγαίνοντας στην κάλπη να ψηφίσει τον κ. Δημαρά.

Κάπως έτσι έπεσαν έξω οι δημοσκοπήσεις τότε, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είχαν καταφέρει να πιάσουν την υψηλή τάση για αποχή. Γιατί το δείγμα τους ήταν λάθος.
Σήμερα που η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, οι κίνδυνοι αυτοί πολλαπλασιάζονται και απειλούν την αξιοπιστία των δημοσκοπήσεων.

Κάποιοι προχωρούν ακόμα περισσότερο και λένε ότι εκτός από τις αρνήσεις των πολιτών να συμμετέχουν και να απαντήσουν στα ερωτήματα των δημοσκοπήσεων έχουμε και το φαινόμενο των πολιτών που δίνουν ψευδείς ή παραπλανητικές, ως προς τις προθέσεις τους απαντήσεις.
Με δεδομένο ότι κάποιοι από αυτούς αποτελούν σταθερό δείγμα (τους ξαναπαίρνουν στην επόμενη δημοσκόπηση για να δουν αν έχουν αλλάξει προθέσεις) αντιλαμβάνεται κανείς τι λανθασμένα ευρήματα και συμπεράσματα θα μπορούσαν να προκύψουν για υποτιθέμενη πρόθεση ψήφου, συσπειρώσεις ή μετακινήσεις ψηφοφόρων.

Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η επικείμενη εκλογική αναμέτρηση θα αποτελέσει το Βατερλό του δικομματισμού. Ενδέχεται όμως και να περάσει στην ιστορία ως το Βατερλό των δημοσκοπήσεων.