Γράφει ο
Κωνσταντίνος Χολέβας-Πολιτικός Επιστήμων
Ενώ ο μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτζ ανακοίνωνε ότι συντόμως θα γίνει νέος γύρος συνομιλιών για το θέμα του ονόματος της ΦΥΡΟΜ, στη γειτονική μας χώρα τα πάντα φαίνονται περιπεπλεγμένα και ταραγμένα. Το κράτος των Σκοπίων έχει καταφέρει να έχει τεταμένες σχέσεις με όλες τις χώρες της περιοχής, ενώ οι εσωτερικές συγκρούσεις εγκυμονούν απρόβλεπτους κινδύνους. Θυμίζω ότι έχει ανακοινωθεί για τον Απρίλιο απογραφή πληθυσμού, η οποία κινδυνεύει να αναβληθεί λόγω εκλογών.
Τα εσωτερικά μέτωπα είναι δύο. Το πολιτικό ρήγμα μεταξύ του κυβερνώντος ΒΜΡΟ και της Σοσιαλδημοκρατικής αντιπολίτευσης και το εθνοτικό μεταξύ Σλάβων (ψευδομακεδόνων) και Αλβανών. Φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την υπογραφή της Συμφωνίας της Αχρίδας, με την οποία οι Αλβανοί (30% του πληθυσμού) σταμάτησαν την ένοπλη εξέγερσή τους. Έκτοτε έχουν ανακηρύξει στις δυτικές επαρχίες ένα κράτος εν κράτει, την ημιαυτόνομη Δημοκρατία της Ιλλυρίδας, στην οποία κυματίζει μόνο η αλβανική σημαία και δεν τολμά να εισέλθει Σλάβος αστυνομικός. Οι Αλβανοί μετέχουν πάντα με ένα από τα τρία κόμματά τους σε συγκυβέρνηση με ένα από τα σλαβικά κόμματα, αλλά αυτό δεν τους αρκεί. Ζητούν πλήρη ισότητα στη Βουλή, στην κυβέρνηση, στη γλώσσα, στην εκπαίδευση και αλλού. Το παράδειγμα των ομοεθνών τους του Κοσσόβου, που αναγνωρίσθηκαν ως ανεξάρτητο κράτος από πολλές χώρες, τους ελκύει όλο και περισσότερο. Αν οι Σλάβοι δεν κάνουν κι άλλες υποχωρήσεις δεν αποκλείεται οι αλβανικές επαρχίες να αποσχισθούν και να ενωθούν με το Κόσσοβο στο πλαίσιο της Μεγάλης ή -όπως τώρα λέγεται –Φυσικής Αλβανίας.
Οι συγκρούσεις μεταξύ των Ορθοδόξων Χριστιανών Σλάβων και των Μουσουλμάνων Αλβανών ξεσπούν με διάφορες αφορμές. Άλλοτε σε μικτά σχολεία όπου οι μεν δεν δέχονται να κάνουν μάθημα μαζί με τους δε. Και άλλοτε με αφορμή μνημεία και ναούς. Στα μέσα Φεβρουαρίου η κυβέρνηση του Νίκολας Γκρούεφσκι προσπάθησε να κτίσει μία Ορθόδοξη Εκκλησία μέσα στο παλιό κάστρο των Σκοπίων. Οι Αλβανοί αντέδρασαν με δυναμικό τρόπο για να μη φαίνεται στο ιστορικότερο σημείο της πόλεως η επικράτηση των Ορθοδόξων επί των Μουσουλμάνων. Τα επεισόδια ήσαν αιματηρά.
Πέραν του μετώπου με τους Αλβανούς εντός και εκτός ΦΥΡΟΜ οι αρχές των Σκοπίων έχουν προβλήματα με πολλές άλλες χώρες. Η Τουρκία συγκεκριμένα δια στόματος του ΥΠΕΞ Αχμέτ Νταβούτογλου διαμαρτυρήθηκε για την κατασκευή της εκκλησίας που προαναφέραμε με τη δικαιολογία ότι το κάστρο είναι Οθωμανικό μνημείο και «η Τουρκία ενδιαφέρεται για τη διαφύλαξη της Οθωμανικής κληρονομιάς σε όλη τη Βαλκανική Χερσόνησο»!
Με τη Σερβία τα προβλήματα είναι κυρίως εκκλησιαστικά. Η κρατική «Ορθόδοξη Εκκλησία της Μακεδονίας» αποσχίσθηκε αντικανονικά το 1967 από το Σερβικό Πατριαρχείο και θεωρείται σχισματική από όλους τους Ορθοδόξους. Η Σερβική Εκκλησία έχει εκλέξει ως νόμιμο Αρχιεπίσκοπο για το ένα εκατομμύριο Ορθοδόξων της ΦΥΡΟΜ τον ελληνομαθή Ιωάννη ως Αρχιεπίσκοπο Αχρίδος και Σκοπίων. Οι αρχές της χώρας δεν τον αναγνωρίζουν και κατά καιρούς τον φυλακίζουν ή τον εκδιώκουν με ανυπόστατες κατηγορίες.
Με τη Βουλγαρία παραμένει ανοικτό το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας. Το 1991 η Βουλγαρία αναγνώρισε κράτος «Μακεδονίας», αλλά όχι γλώσσας και εθνότητα. Η Σόφια επισήμως θεωρεί ότι οι λεγόμενοι «Μακεδόνες» είναι Βούλγαροι και τους κατηγορεί για κλοπή συμβόλων και ιστορικών προσωπικοτήτων. Προ έτους ο τότε Υπουργός Αποδήμων Βουλγάρων Ντιμιτρόφ είχε μιλήσει για ανύπαρκτο μακεδονικό έθνος, ενώ προ ενός μηνός δεκάδες Βούλγαροι διανοούμενοι κατηγόρησαν γραπτώς τα Σκόπια ότι κλέβουν την ιστορία και τα εθνικά σύμβολα του Βουλγαρικού λαού.
Με τη Ρουμανία προέκυψε πρόβλημα μόλις προ ολίγων ημερών. Κατά την επίσκεψη του Σκοπιανού ΥΠΕΞ Αντόνιο Μιλόσοσκι στο Βουκουρέστι ο Ρουμάνος ομόλογός του Τεοντόρ Μπακόνσκι τού ζήτησε να καταγραφούν στην απογραφή ως Ρουμάνοι οι Βλάχοι της ΦΥΡΟΜ, των οποίων τον αριθμό ανέβασε σε 150000. Πρόκειται για τους Βλαχόφωνους Έλληνες ή Ελληνόβλαχους, οι οποίοι αποτελούν τη συνέχεια ιστορικών ελληνικών κοινοτήτων στη νότια ζώνη της ΦΥΡΟΜ και στη Βόρειο Ήπειρο. Η Ρουμανία μοιράζει εκατοντάδες υποτροφίες κάθε χρόνο στους Βλάχους των Σκοπίων και προωθεί τη δημιουργία μειονότητας. Η Δημοκρατική Ένωση των Βλάχων του Νίκολα Μπάμποσκι αντιθέτως υποστηρίζει τις στενότερες σχέσεις των Βλάχων με την Ελλάδα και τους υπολογίζει σε 60000.
Ενόψει και της απογραφής των εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων στη ΦΥΡΟΜ, είτε γίνει τον Απρίλιο είτε αργότερα λόγω εκλογών, καλό θα ήταν να ασχοληθεί και η ελληνική κυβέρνηση σοβαρότερα με την αναζήτηση και καταγραφή της ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια. Άλλοι βλαχόφωνοι, άλλοι ελληνόφωνοι, πάντως είναι πολλοί και καταπιεσμένοι επί δεκαετίες. Ο Κίρο Γκλιγκόροφ, τότε Πρόεδρος της ΦΥΡΟΜ, είχε παραδεχθεί το 1993 σε τσεχική εφημερίδα ότι υπάρχουν 100000 Έλληνες στο κράτος του. Αντί να ασχολούμαστε με αυτούς ανεχόμαστε τα Σκόπια να μιλούν για ανύπαρκτες μειονότητες στη Βόρειο Ελλάδα.
Επανερχόμενοι στα ανοικτά μέτωπα των Σκοπίων καταλήγουμε στην Ελλάδα. Από τη στιγμή που η υποχωρητική γραμμή μας και η οικονομική μας διπλωματία απλώς αποθράσυναν τους σκοπιανούς, απορώ γιατί εμμένουμε στη σύνθετη ονομασία. Είναι καιρός να επανέλθουμε στην παλιά κόκκινη γραμμή του 1992. Ουδεμία χρήση του όρου Μακεδονία είτε ως συνθέτου είτε ως παραγώγου. Όταν η ΦΥΡΟΜ έχει ανοικτά εξωτερικά και εσωτερικά μέτωπα εμείς πρέπει να πιέζουμε, όχι να υποχωρούμε. Η Ιστορία της Μακεδονίας το απαιτεί.
Κωνσταντίνος Χολέβας-Πολιτικός Επιστήμων
Ενώ ο μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτζ ανακοίνωνε ότι συντόμως θα γίνει νέος γύρος συνομιλιών για το θέμα του ονόματος της ΦΥΡΟΜ, στη γειτονική μας χώρα τα πάντα φαίνονται περιπεπλεγμένα και ταραγμένα. Το κράτος των Σκοπίων έχει καταφέρει να έχει τεταμένες σχέσεις με όλες τις χώρες της περιοχής, ενώ οι εσωτερικές συγκρούσεις εγκυμονούν απρόβλεπτους κινδύνους. Θυμίζω ότι έχει ανακοινωθεί για τον Απρίλιο απογραφή πληθυσμού, η οποία κινδυνεύει να αναβληθεί λόγω εκλογών.
Τα εσωτερικά μέτωπα είναι δύο. Το πολιτικό ρήγμα μεταξύ του κυβερνώντος ΒΜΡΟ και της Σοσιαλδημοκρατικής αντιπολίτευσης και το εθνοτικό μεταξύ Σλάβων (ψευδομακεδόνων) και Αλβανών. Φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την υπογραφή της Συμφωνίας της Αχρίδας, με την οποία οι Αλβανοί (30% του πληθυσμού) σταμάτησαν την ένοπλη εξέγερσή τους. Έκτοτε έχουν ανακηρύξει στις δυτικές επαρχίες ένα κράτος εν κράτει, την ημιαυτόνομη Δημοκρατία της Ιλλυρίδας, στην οποία κυματίζει μόνο η αλβανική σημαία και δεν τολμά να εισέλθει Σλάβος αστυνομικός. Οι Αλβανοί μετέχουν πάντα με ένα από τα τρία κόμματά τους σε συγκυβέρνηση με ένα από τα σλαβικά κόμματα, αλλά αυτό δεν τους αρκεί. Ζητούν πλήρη ισότητα στη Βουλή, στην κυβέρνηση, στη γλώσσα, στην εκπαίδευση και αλλού. Το παράδειγμα των ομοεθνών τους του Κοσσόβου, που αναγνωρίσθηκαν ως ανεξάρτητο κράτος από πολλές χώρες, τους ελκύει όλο και περισσότερο. Αν οι Σλάβοι δεν κάνουν κι άλλες υποχωρήσεις δεν αποκλείεται οι αλβανικές επαρχίες να αποσχισθούν και να ενωθούν με το Κόσσοβο στο πλαίσιο της Μεγάλης ή -όπως τώρα λέγεται –Φυσικής Αλβανίας.
Οι συγκρούσεις μεταξύ των Ορθοδόξων Χριστιανών Σλάβων και των Μουσουλμάνων Αλβανών ξεσπούν με διάφορες αφορμές. Άλλοτε σε μικτά σχολεία όπου οι μεν δεν δέχονται να κάνουν μάθημα μαζί με τους δε. Και άλλοτε με αφορμή μνημεία και ναούς. Στα μέσα Φεβρουαρίου η κυβέρνηση του Νίκολας Γκρούεφσκι προσπάθησε να κτίσει μία Ορθόδοξη Εκκλησία μέσα στο παλιό κάστρο των Σκοπίων. Οι Αλβανοί αντέδρασαν με δυναμικό τρόπο για να μη φαίνεται στο ιστορικότερο σημείο της πόλεως η επικράτηση των Ορθοδόξων επί των Μουσουλμάνων. Τα επεισόδια ήσαν αιματηρά.
Πέραν του μετώπου με τους Αλβανούς εντός και εκτός ΦΥΡΟΜ οι αρχές των Σκοπίων έχουν προβλήματα με πολλές άλλες χώρες. Η Τουρκία συγκεκριμένα δια στόματος του ΥΠΕΞ Αχμέτ Νταβούτογλου διαμαρτυρήθηκε για την κατασκευή της εκκλησίας που προαναφέραμε με τη δικαιολογία ότι το κάστρο είναι Οθωμανικό μνημείο και «η Τουρκία ενδιαφέρεται για τη διαφύλαξη της Οθωμανικής κληρονομιάς σε όλη τη Βαλκανική Χερσόνησο»!
Με τη Σερβία τα προβλήματα είναι κυρίως εκκλησιαστικά. Η κρατική «Ορθόδοξη Εκκλησία της Μακεδονίας» αποσχίσθηκε αντικανονικά το 1967 από το Σερβικό Πατριαρχείο και θεωρείται σχισματική από όλους τους Ορθοδόξους. Η Σερβική Εκκλησία έχει εκλέξει ως νόμιμο Αρχιεπίσκοπο για το ένα εκατομμύριο Ορθοδόξων της ΦΥΡΟΜ τον ελληνομαθή Ιωάννη ως Αρχιεπίσκοπο Αχρίδος και Σκοπίων. Οι αρχές της χώρας δεν τον αναγνωρίζουν και κατά καιρούς τον φυλακίζουν ή τον εκδιώκουν με ανυπόστατες κατηγορίες.
Με τη Βουλγαρία παραμένει ανοικτό το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας. Το 1991 η Βουλγαρία αναγνώρισε κράτος «Μακεδονίας», αλλά όχι γλώσσας και εθνότητα. Η Σόφια επισήμως θεωρεί ότι οι λεγόμενοι «Μακεδόνες» είναι Βούλγαροι και τους κατηγορεί για κλοπή συμβόλων και ιστορικών προσωπικοτήτων. Προ έτους ο τότε Υπουργός Αποδήμων Βουλγάρων Ντιμιτρόφ είχε μιλήσει για ανύπαρκτο μακεδονικό έθνος, ενώ προ ενός μηνός δεκάδες Βούλγαροι διανοούμενοι κατηγόρησαν γραπτώς τα Σκόπια ότι κλέβουν την ιστορία και τα εθνικά σύμβολα του Βουλγαρικού λαού.
Με τη Ρουμανία προέκυψε πρόβλημα μόλις προ ολίγων ημερών. Κατά την επίσκεψη του Σκοπιανού ΥΠΕΞ Αντόνιο Μιλόσοσκι στο Βουκουρέστι ο Ρουμάνος ομόλογός του Τεοντόρ Μπακόνσκι τού ζήτησε να καταγραφούν στην απογραφή ως Ρουμάνοι οι Βλάχοι της ΦΥΡΟΜ, των οποίων τον αριθμό ανέβασε σε 150000. Πρόκειται για τους Βλαχόφωνους Έλληνες ή Ελληνόβλαχους, οι οποίοι αποτελούν τη συνέχεια ιστορικών ελληνικών κοινοτήτων στη νότια ζώνη της ΦΥΡΟΜ και στη Βόρειο Ήπειρο. Η Ρουμανία μοιράζει εκατοντάδες υποτροφίες κάθε χρόνο στους Βλάχους των Σκοπίων και προωθεί τη δημιουργία μειονότητας. Η Δημοκρατική Ένωση των Βλάχων του Νίκολα Μπάμποσκι αντιθέτως υποστηρίζει τις στενότερες σχέσεις των Βλάχων με την Ελλάδα και τους υπολογίζει σε 60000.
Ενόψει και της απογραφής των εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων στη ΦΥΡΟΜ, είτε γίνει τον Απρίλιο είτε αργότερα λόγω εκλογών, καλό θα ήταν να ασχοληθεί και η ελληνική κυβέρνηση σοβαρότερα με την αναζήτηση και καταγραφή της ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια. Άλλοι βλαχόφωνοι, άλλοι ελληνόφωνοι, πάντως είναι πολλοί και καταπιεσμένοι επί δεκαετίες. Ο Κίρο Γκλιγκόροφ, τότε Πρόεδρος της ΦΥΡΟΜ, είχε παραδεχθεί το 1993 σε τσεχική εφημερίδα ότι υπάρχουν 100000 Έλληνες στο κράτος του. Αντί να ασχολούμαστε με αυτούς ανεχόμαστε τα Σκόπια να μιλούν για ανύπαρκτες μειονότητες στη Βόρειο Ελλάδα.
Επανερχόμενοι στα ανοικτά μέτωπα των Σκοπίων καταλήγουμε στην Ελλάδα. Από τη στιγμή που η υποχωρητική γραμμή μας και η οικονομική μας διπλωματία απλώς αποθράσυναν τους σκοπιανούς, απορώ γιατί εμμένουμε στη σύνθετη ονομασία. Είναι καιρός να επανέλθουμε στην παλιά κόκκινη γραμμή του 1992. Ουδεμία χρήση του όρου Μακεδονία είτε ως συνθέτου είτε ως παραγώγου. Όταν η ΦΥΡΟΜ έχει ανοικτά εξωτερικά και εσωτερικά μέτωπα εμείς πρέπει να πιέζουμε, όχι να υποχωρούμε. Η Ιστορία της Μακεδονίας το απαιτεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου